W teorii literatury (to ważny dział nauk literaturoznawczych i językoznawczych) wyróżnia się 3 rodzaje literackie: epikę, lirykę oraz dramat. Do każdego z rodzajów literackich zalicza się cały szereg gatunków literackich. Są i takie gatunki, które balansują na granicy dwóch rodzajów.
Warto dowiedzieć się, co to jest epika i skąd pochodzi. Otóż samo słowo pochodzi z greckiego epikós, épos, czyli ‘słowo’, ‘opowieść’, ‘pieśń’. Rodzaj ten wykształcił się ewolucyjnie na przestrzeni dziejów z podań, mitów, legend, baśni ludów pierwotnych i przedstawicieli pierwszych cywilizacji. W tych pierwszych formach ludzie próbowali tłumaczyć sobie jakoś kwestie tak poważne, jak powstanie świata, przyczyni i przebieg różnych zjawisk naturalnych.
Epikę charakteryzuje obecność osoby „opowiadającej”, czyli narratora, układ przyczynowo-skutkowych przedstawionych wydarzeń, wielość miejsc akcji i wydarzeń, świat przedstawiony oraz mowa niewiązana – choć tu istnieją pewne wyjątki.
Epicki gatunek to opowiadanie – krótki utwór o dość swobodnej konstrukcji fabularnej. Autor może w nim wiele. Najobszerniejszym gatunkiem epiki jest z reguły powieść – wielowątkowa, przedstawiająca wielość bohaterów, miejsc akcji i wydarzeń. Istnieje bardzo dużo odmian powieściowych – na przykład kryminały, detektywistyczne, historyczne, fantastyczne, obyczajowe, science-fiction, biograficzne…
Często tworzonym gatunkiem jest nowela – krótki utwór oparty jest na jednym wątku, z małą liczbą postaci. Gatunkiem o długiej tradycji i istotnej roli jest epopeja, pisana mową wiązaną.
